VISIE

als adviseur kinderrechten, jeugdbeleid & preventie kindermishandeling

Nederlandse kinderen behoren tot de gelukkigste kinderen op aarde. Dit komt steevast uit internationale vergelijkingen over het welzijn en de kansen van kinderen wereldwijd. Helaas geldt deze algemene constatering niet voor alle kinderen in ons land. Een deel van de kinderen groeit op met geweld, verwaarlozing, armoede, sociale uitsluiting of in het algemeen met een gebrek aan ontwikkelingskansen. Zo tuimelde Nederland de afgelopen jaren van de tweede naar de vijftiende plaats op een internationale ranglijst voor kinderrechten. Deze lijst geeft weer hoe kinderrechten wereldwijd worden nageleefd en hoe landen zich inzetten om de rechten van kinderen te verbeteren.

Relatief veel kinderen in Nederland groeien op in armoede. De bezuinigingen van opeenvolgende kabinetten hebben met name gezinnen met minimuminkomens fors getroffen. Naast het armoedeprobleem heeft zo’n 15% van de kinderen in ons land extra hulp of zorg nodig en ongeveer één op de tien kinderen/jongeren doet daarvoor een beroep op jeugdhulp. Maar de jeugdhulp verkeert nog altijd in zwaar weer. Een grootschalige decentralisatie, nieuwe wettelijke en budgettaire kaders maken dat veel gemeenten te kampen hebben met transitieproblemen. Gemeentebestuurders, ambtenaren en jeugdhulpinstellingen doen hun best, maar een beleidsoperatie als deze is niet eenvoudig te stroomlijnen. Met als gevolg dat niet alle kinderen (en ouders) de hulp krijgen die zij nodig hebben.

Ook op het gebied van de aanpak van kindermishandeling is nog winst te behalen. Er is weliswaar de afgelopen jaren veel aandacht uitgegaan naar de invoering van de Wet Meldcode en de realisatie van meer beleid, protocollen, richtlijnen en samenwerkingsovereenkomsten. Maar om kindermishandeling effectief te voorkómen en bestrijden is dit onvoldoende. Het signaleren, communiceren en handelen bij vermoedens van kindermishandeling is belangrijk, en het is goed dat daar veel aandacht voor is en blijft. Daarnaast moet er nog veel gebeuren aan de verbetering van preventie enerzijds en aan het bieden van adequate hulp en behandeling anderzijds. Mishandelde kinderen zijn nog te vaak en te lang ‘onder de radar’. Maar zelfs als zij ‘boven de radar’ zitten en hun situatie bekend is, blijkt het moeilijk om voor hen het tij te keren. Dat zie ik als een belangrijke uitdaging voor beleid en praktijk anno 2017.

Tenslotte zijn er nog andere groepen kwetsbare kinderen en jongeren in ons land, wiens welzijn en kansen soms beperkt zijn. Zoals vluchtelingenkinderen en kinderen van migranten die een leven moeten opbouwen in een land waar veel zaken voor hen niet vanzelfsprekend goed geregeld zijn. Maar dit geldt ook voor kinderen die met één of beide ouders worden opgevangen in de maatschappelijke opvang of vrouwenopvang. En voor kinderen die ongedocumenteerd in ons land verblijven.

Kortom: we mogen blij zijn met de 90% kinderen in Nederland die een kansrijk en gelukkig leven leiden, maar we mogen niet wegkijken van- en moeten blijven investeren in de 10 á 15 % kinderen in ons land die extra aandacht, zorg en hulp nodig hebben.